Παραγωγή & τυποποίηση ελαιολάδου από μικρούς παραγωγούς

Ιστορία - Παράδοση

H ελιά και το ελαιόλαδο αποτελούν ίσως τα πλέον παραδοσιακά προϊόντα της Ελλάδας, με την καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή του ελαιόλαδου να χάνονται στο βάθος του χρόνου. Από την Μινωική περίοδο μέχρι σήμερα, ο καρπός της ελιάς αποτελεί βασικό στοιχείο της κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας του τόπου μας.

Επιχειρηματικές Ευκαιρίες

Παρ’όλη λοιπόν την τεράστια παράδοση και το γεγονός ότι η χώρα μας κατέχει την τρίτη θέση στην παγκόσμια παραγωγή ελαιόλαδου και την πρώτη σε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο εν’τούτοις τα οικονομικά οφέλη για τον Έλληνα ελαιοπαραγωγό είναι αρκετά περιορισμένα, αφού το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών αφορά χύμα ελαιόλαδο.

Ενδεικτικά, ενώ το 2007 η συνολική ποσότητα εξαγωγών ελαιολάδου προς τις χώρες της ΕΕ ανήλθε σε 104.000 τόνους, μόνο 8.500 τόννοι αφορούσαν τυποποιημένο ελαιόλαδο (ποσοστό 8%). Η υπόλοιπη ποσότητα 95.500 τόνοι (ποσοστό 92%) αφορούσαν χύμα ελαιόλαδο. Επιπλέον 9.400 τόννοι ελαιολάδου διατέθηκαν σε Τρίτες χώρες (όλο εμφιαλωμένο). (Πηγή: Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου).

Επίσης, σύμφωνα με τη μελέτη Study on the Promotion of Consumption of Olive Oil and Table Olives in China (Μάρτιος 2010) και τα ενημερωτικά δελτία No 47 - Φεβρουάριος 2011, No 48 - Μάρτιος 2011, No 49 - Απρίλιος 2011, του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου IOC (International Olive Council):

• • Η Ιταλία είναι ένας από του μεγαλύτερους εξαγωγείς ελαιολάδου στον κόσμο.

  • Το ελαιόλαδο που παράγεται στην Ιταλία δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της εσωτερικής (Ιταλικής) αγοράς!

  • H Ιταλία εισάγει ελαιόλαδο, το εμφιαλώνει και το εξάγει ως Ιταλικό προϊόν!

  • Η Ελλάδα εξάγει το 50% του ελαιολάδου που παράγει. Μόνο το 5% των εξαγωγών είναι εμφιαλωμένο ελαιόλαδο!

  • Το 75% (3/4) των συνολικών εξαγωγών ελαιολάδου από την Ελλάδα πηγαίνει στην Ιταλία.

  • Η Ιταλία εισάγει από την Ελλάδα το 37,5% της συνολικής ποσότητας ελαιολάδου που παράγεται στην Ελλάδα!

  • Το 39% της συνολικής ποσότητας των εισαγωγών ελαιολάδου στην Κίνα προέρχεται από την Ιταλία και μόνο το 7% από την Ελλάδα.

  • Το 53,5% της συνολικής ποσότητας των εισαγωγών ελαιολάδου στις Η.Π.Α. προέρχεται από την Ιταλία και μόνο το 1,5% από την Ελλάδα!

  • Το 62% της συνολικής ποσότητας των εισαγωγών ελαιολάδου στην Ρωσσία προέρχεται από την Ισπανία, το 25% από την Ιταλία και μόνο το 6% από την Ελλάδα.

  • Η Ινδία εισάγει 4187 τόνους ελαιολάδου κατά τη διάρκεια του έτους 2010 (αύξηση 60% σε σχέση με το 2009). Η Ινδία εισάγει ελαιόλαδο από την Ισπανία (49%), από την Ιταλία (42%) και την Τουρκία (5%). Η παρουσία της Ελλάδας είναι ανύπαρκτη!

  • Κατά την περίοδο 2010-2011, ο Έλληνας παραγωγός εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου είδε το εισόδημά του (€1,94/kg) να μειώνεται κατά 5%.

  • Κατά την περίοδο 2010-2011, ο Ιταλός παραγωγός εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου είδε το εισόδημά του (€3,90/kg) να αυξάνεται κατά 44%!

  • Ιταλός παραγωγός εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου πουλά τυποποιημένο ελαιόλαδο σε τιμή πάνω από 200 ευρώ το λίτρο!

Αύξησε το Εισόδημά σου!

Πολλά θα μπορούσαν να γραφτούν για την καλύτερη αξιοποίηση της παραγωγής και την βελτίωση του εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών. Μία πιθανή εναλλακτική λύση αποτελεί και η χρήση μικρών συγκροτημάτων ελαιοτριβείων ψυχρής έκθλιψης (εξαγωγής εν ψυχρώ), διφασικών, χωρίς υγρά απόβλητα, με δυνατότητα επεξεργασίας ελαιοκάρπου από 50-350 κιλά/ώρα. Είναι χρήσιμο να αναφέρουμε ότι μόνο στην γεωγραφική περιοχή της Τοσκάνης (Ιταλία) υπάρχουν 11.500 ελαιοπαραγωγοί που παράγουν ελαιόλαδο που κατατάσσεται στην κατηγορία προϊόντων Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Η μέση τιμή ανά λίτρο του ελαιόλαδου των παραπάνω κατηγοριών (ΠΟΠ και ΠΓΕ) ανέρχεται στα 11,58 Ευρώ (Στοιχεία έτους 2008 – Πηγή: Iταλική Στατιστική Υπηρεσία (ISTAT) - Πηγή: Ιταλικό Ινστιτούτο Ερευνών Αγροτικής Αγοράς (ISMEA).

Εξόρυξε τον Πράσινο Χρυσό!

Τα μικρά (50-350 κιλά ελιάς την ώρα) διφασικά (χωρίς υγρά απόβλητα) συγκροτήματα εξαγωγής ελαιόλαδου του ιταλικού εργοστασίου Toscana Enologica Mori δίνουν την δυνατότητα σε μικρούς και μεσαίους παραγωγούς ελαιολάδου να παράγουν το δικό τους άθερμο (αθέρμιγο) ελαιόλαδο σε συνθήκες και ποιοτικές προδιαγραφές που θα καθορίζουν αποκλειστικά αυτοί, συσκευάζοντας και τυποποιώντας το προϊόν τους με τελικό στόχο να επιτύχουν την καλύτερη δυνατή τιμή στην εγχώρια και ξένη αγορά.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η ποιότητα του ελαιολάδου εξαρτάται από την άμεση επεξεργασία του ελαιοκάρπου και την καθαριότητα των μηχανημάτων του ελαιοτριβείου.

Συγκεκριμένα, η ποιότητα του ελαιολάδου είναι αντιστρόφως ανάλογη του χρόνου που μεσολαβεί από τη στιγμή της ελαιοσυλλογής μέχρι την επεξεργασία του ελαιοκάρπου στο ελαιοτριβείο: όσο πιο μικρό είναι το χρονικό διάστημα μεταξύ ελαιοσυλλογής και επεξεργασίας στο ελαιοτριβείο, τόσο μικρότερη είναι η οξύτητα του παραγόμενου ελαιολάδου, μεγαλύτερη η περιεκτικότητά του σε πολυφαινόλες (ελαιοευρωπεΐνη) και πιο έντονα τα αρώματά του, με τελικό αποτέλεσμα την καλύτερη ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου και τη δυνατότητα πώλησής του σε υψηλότερες τιμές.

Για να ολοκληρωθεί η επεξεργασία και τυποποίηση του ελαιόλαδου ενός μικρού παραγωγού, είναι απαραίτητος και ο παρακάτω ελαιουργικός εξοπλισμός:

• φίλτρο πλακών

• γεμιστικό φιαλών 250ml - 5L

• γεμιστικό για συσκευασίες 60ml – 5L

• ταπωτικό για μεταλλικά βιδωτά πώματα

• ετικετέζα

• συρρικνωτής καψυλλίων

Το ενδεικτικό κόστος για τα παραπάνω μηχανήματα είναι 5.500 € – 20.000 € + ΦΠΑ (ενδεικτικές τιμές τιμοκαταλόγου 2020). Εάν υπολογίσουμε και το κόστος για το διφασικό συγκρότημα εξαγωγής ελαιόλαδου εν ψυχρώ της σειράς FRANTOINO ή OLIOMIO (δυναμικότητας 40-100 κιλά ελιάς την ώρα, ανάλογα με τον τύπο) τότε το συνολικό ύψος της επένδυσης ενός μικρού παραγωγού ανέρχεται στα 18.500 € – 38.000 € + ΦΠΑ (ενδεικτικές τιμές τιμοκαταλόγου 2020), ποσό το οποίο σίγουρα είναι σημαντικό όχι όμως απαγορευτικό προκειμένου να μπορέσει κάποιος μικρός παραγωγός ελαιολάδου να εκμεταλλευτεί κατά τον ιδανικότερο και οικονομικά πιο επωφελή τρόπο την παραγωγή του.

Αδειοδότηση Ελαιοτριβείων

Ο ελαιοπαραγωγός που ενδιαφέρεται να εγκαταστήσει μηχανήματα επεξεργασίας ελαιοκάρπου για παραγωγή ελαιολάδου, θα πρέπει να απευθύνεται πρώτα στη διεύθυνση γεωργίας του νομού εγκατάστασης, προκειμένου να του χορηγηθεί ο αριθμός του ελαιοκομικού μητρώου.

Κατόπιν ο ελαιοπαραγωγός, ο ιδιώτης ή η εταιρεία που ενδιαφέρεται για την εγκατάσταση και λειτουργία ελαιοτριβείου, θα πρέπει να απευθύνεται στη διεύθυνση βιομηχανίας του νομού εγκατάστασης για να υποβάλλει αίτηση εγκατάστασης ελαιοκομικής-ελαιοπαραγωγού μονάδας (ελαιοτριβείο), όπου πρέπει να ξεχωρίσουμε τις παρακάτω περιπτώσεις:

• 1. για μηχανήματα συνολικής ισχύος μικρότερης των 4 KW, η χορήγηση άδειας από τη διεύθυνση βιομηχανίας δίνεται χωρίς περαιτέρω διατυπώσεις και μελέτες (απαιτείται βεβαίωση για την ισχύ των μηχανημάτων και πιθανώς να γίνει έλεγχος της εγκατάστασης για να επιβεβαιωθεί ότι η ισχύς των μηχανημάτων δεν ξεπερνά το όριο των 4 KW)

  2. για μηχανήματα συνολικής ισχύος μεγαλύτερης των 4 KW, είναι απαραίτητο να συμπληρωθεί ερωτηματολόγιο για τον προσδιορισµό των δικαιολογητικών που απαιτούνται για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης δραστηριότητας του Νόμου 3325/2005 (ΦΕΚ 68 Α’) και κατόπιν να κατατεθούν οι σχετικές μελέτες (κτιριακές, περιβαλλοντικές, κλπ.) στη διεύθυνση βιομηχανίας του νομού εγκατάστασης.

Σε περίπτωση που είναι επιθυμητή η συσκευασία και τυποποίηση του ελαιολάδου, τότε απαιτείται ξεχωριστή άδεια από τη διεύθυνση βιομηχανίας του νομού εγκατάστασης.

• Νομοθεσία για το ελαιόλαδο

• Μελέτες & χρήσιμες πληροφορίες για το ελαιόλαδο

Σχετικά:

• Συγκροτήματα πλύσης ελιάς

• Ελαιοτριβεία ψυχρής έκθλιψης

• Αντλίες μεταφοράς ελαιολάδου

• Αυτόματη γραμμή εμφιάλωσης ελαιολάδου

• Επιτραπέζια γεμιστικά μηχανήματα ENOLMASTER

• Ανοξείδωτες δεξαμενές (inox) αποθήκευσης ελαιολάδου

• Νομοθεσία-Χρήσιμα Έντυπα (παραγωγή-τυποποίηση-προώθηση ελαιολάδου)

• Ελιά - Λάδι: ελαιοτριβεία ψυχρής έκθλιψης, μηχανήματα συσκευασίας ελαιολάδου

• Υπερδιπλάσια κέρδη από την τυποποίηση του λαδιού: Άρθρο της Έφης Καραγεώργου στο ένθετο Επαγγελματικές Ευκαιρίες της εφημερίδας ΕΘΝΟΣ, φύλλο 12 Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τις επιχειρηματικές ευκαιρίες για τους Έλληνες παραγωγούς ελαιολάδου.

• Ελαιοτριβείο στο... σαλόνι: Ρεπορτάζ της Κέλλυ Δημητρούλια στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της Μεσσηνίας, φύλλο 12 Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τα οικιακά-ερασιτεχνικά ελαιοτριβεία σπιτιού της ιταλικής εταιρείας TEM, που εισάγει η εταιρεία μας, ΑΦΟΙ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ Α.Ε.Β.Ε.